Netcongestie ontstaat wanneer de vraag naar elektriciteit de capaciteit van het elektriciteitsnet overstijgt. Dit probleem treft steeds meer organisaties door de groei van duurzame energie, elektrificatie en verouderde infrastructuur. Netcongestie zorgt voor wachttijden bij nieuwe aansluitingen, beperkingen bij uitbreiding en problemen met energieteruglevering.
Wat is netcongestie precies en waarom ontstaat het?
Netcongestie is een situatie waarin het elektriciteitsnet onvoldoende capaciteit heeft om alle energievraag en -aanbod op een bepaald moment te verwerken. Het ontstaat wanneer de infrastructuur van het elektriciteitsnet de grenzen van zijn transportcapaciteit bereikt.
Het elektriciteitsnet werkt als een snelweg voor elektriciteit. Net zoals een snelweg een maximale verkeerscapaciteit heeft, heeft het elektriciteitsnet een maximale transportcapaciteit voor energie. Deze capaciteit wordt bepaald door de diktevan kabels, de capaciteit van transformatoren en de technische specificaties van schakelstations.
Wanneer meer elektriciteit door het net moet stromen dan de infrastructuur aankan, ontstaat er congestie. Dit kan gebeuren bij zowel de invoeding van energie (bijvoorbeeld van zonneparken) als bij de afname door grote energieverbruikers. Het probleem wordt versterkt doordat elektriciteit niet eenvoudig opgeslagen kan worden en vraag en aanbod altijd in balans moeten zijn.
Welke factoren zorgen ervoor dat het elektriciteitsnet overbelast raakt?
De hoofdoorzaken van netcongestie zijn de snelle groei van duurzame energieproductie, grootschalige elektrificatie van transport en industrie, verouderde netinfrastructuur en de ongelijke verdeling van energieproductie en -verbruik over het land.
De explosieve groei van zonneparken en windmolens zorgt voor grote hoeveelheden energie die op specifieke momenten in het net moeten worden ingevoerd. Tegelijkertijd elektrificeren bedrijven hun processen, installeren warmtepompen en schakelen over op elektrisch transport. Deze ontwikkelingen gebeuren sneller dan de uitbreiding van de netinfrastructuur.
Een belangrijk probleem is dat veel duurzame energie wordt opgewekt in gebieden waar weinig verbruik is, zoals windparken op zee of grote zonneparken in dunbevolkte gebieden. Deze energie moet worden getransporteerd naar stedelijke gebieden en industriegebieden waar de vraag hoog is. De bestaande infrastructuur is hier vaak niet op berekend.
Daarnaast is een groot deel van het Nederlandse elektriciteitsnet decennia oud en ontworpen voor een tijd waarin energiestromen veel voorspelbaarder waren. De netbeheerders kunnen de uitbreiding niet bijhouden met de snelheid waarmee nieuwe energievraag en -aanbod ontstaan.
Hoe herken je de gevolgen van netcongestie voor jouw organisatie?
Netcongestie uit zich in concrete problemen voor organisaties: lange wachttijden voor nieuwe elektriciteitsaansluitingen, afwijzing van aanvragen voor uitbreiding van bestaande aansluitingen, beperkingen bij teruglevering van zelfopgewekte energie en het niet kunnen realiseren van elektrificatieplannen.
Een duidelijk signaal is wanneer je netbeheerder meldt dat er geen transportcapaciteit beschikbaar is voor een nieuwe of uitgebreide aansluiting. Dit kan betekenen dat je maanden of zelfs jaren moet wachten voordat uitbreiding mogelijk is. Ook het krijgen van een kleinere aansluiting dan aangevraagd is een teken van congestie.
Voor organisaties met zonnepanelen of andere duurzame energiebronnen kan netcongestie betekenen dat overtollige energie niet terug het net in kan. Dit resulteert in verlies van potentiële inkomsten uit energieteruglevering en een slechtere business case voor duurzame investeringen.
Andere signalen zijn het krijgen van tijdsafhankelijke beperkingen (alleen energie terugleveren buiten piekuren) of het advies van je netbeheerder om energieopslag te overwegen. Wanneer geplande uitbreidingen, elektrificatie van wagenparken of installatie van warmtepompen worden uitgesteld vanwege netbeperkingen, is dit een direct gevolg van congestie.
Welke oplossingen bestaan er om netcongestie te omzeilen?
Energieopslagsystemen bieden de meest praktische oplossing voor netcongestie door energie op te slaan wanneer het net vol is en deze weer af te geven wanneer er capaciteit beschikbaar is. Andere strategieën zijn vraagrespons, eigen energieopwekking en slimme energiemanagementsystemen.
Batterijsystemen zoals onze energieopslagoplossingen maken het mogelijk om zelfopgewekte energie op te slaan in plaats van terug te leveren aan het overbelaste net. Hierdoor kun je je eigen energie gebruiken wanneer je deze nodig hebt en ben je minder afhankelijk van de netcapaciteit.
Een batterij-energieopslagsysteem kan ook helpen bij het vermijden van pieken in je energieverbruik. Door energie op te slaan tijdens daluren en te gebruiken tijdens piekuren, verminder je de belasting op het net en kun je vaak ook kosten besparen.
Voor organisaties die te maken hebben met netcongestie is het verstandig om een grondige analyse te laten maken van de energiesituatie en mogelijke oplossingen. Wij helpen graag bij het vinden van de juiste batterijoplossing voor jouw specifieke situatie. Neem contact op voor een adviesgesprek waarin we de mogelijkheden voor jouw organisatie bespreken en een passende energieopslagstrategie ontwikkelen.
Frequently Asked Questions
Hoe lang duurt het gemiddeld voordat netcongestie in mijn gebied wordt opgelost?
De doorlooptijd voor het oplossen van netcongestie varieert sterk per regio en kan 2 tot 10 jaar duren. Netbeheerders moeten nieuwe kabels aanleggen, transformatoren vervangen en schakelstations uitbreiden. In dichtbevolkte gebieden duurt dit langer vanwege complexe vergunningsprocedures en beperkte ruimte voor nieuwe infrastructuur.
Kan ik alvast beginnen met elektrificatie terwijl ik wacht op meer netcapaciteit?
Ja, door slim te combineren met energieopslag kun je vaak al starten met gedeeltelijke elektrificatie. Begin met kleinere projecten die binnen je huidige netaansluiting passen, installeer een batterijsysteem om pieken op te vangen, en plan je energieverbruik buiten de drukste uren. Dit helpt je ervaring op te doen terwijl je wacht op uitbreiding.
Zijn er subsidies beschikbaar voor energieopslagsystemen als oplossing voor netcongestie?
Ja, er zijn verschillende subsidieregelingen zoals de ISDE (Investeringssubsidie Duurzame Energie) en soms regionale regelingen van provincies en gemeenten. Ook de SDE++ regeling kan van toepassing zijn voor grotere systemen. Daarnaast bieden energieopslagsystemen vaak indirecte financiële voordelen door het vermijden van piekverbruik en optimaal gebruik van zelfopgewekte energie.
Welke batterijcapaciteit heb ik nodig om netcongestie effectief te omzeilen?
De benodigde batterijcapaciteit hangt af van je energieverbruiksprofiel, de mate van zelfopwekking en de specifieke netbeperkingen. Als vuistregel geldt: voor een gemiddeld bedrijf is 2-4 uur opslag van je piekverbruik een goed startpunt. Een energieanalyse van je verbruikspatronen over een heel jaar geeft het beste inzicht in de optimale systeemgrootte.
Wat gebeurt er als ik energie teruglever terwijl het net vol is?
Bij netcongestie kan de netbeheerder je installatie automatisch afschakelen of de teruglevering beperken, wat resulteert in verlies van potentiële inkomsten. In sommige gevallen krijg je een lagere vergoeding voor teruggeleverde energie tijdens congestieperiodes. Met een batterijsysteem kun je overtollige energie opslaan en later gebruiken, waardoor je dit verlies voorkomt.
Hoe weet ik of mijn geplande uitbreiding mogelijk is ondanks netcongestie?
Dien een aanvraag in bij je netbeheerder voor een transportcapaciteitsonderzoek. Zij kunnen je vertellen wat de huidige beschikbare capaciteit is en wanneer uitbreiding mogelijk wordt. Tegelijkertijd kun je een energieconsultant laten berekenen hoe een batterijsysteem je uitbreidingsplannen kan ondersteunen zonder extra netbelasting.
Kunnen meerdere bedrijven samen een energieopslagsysteem delen om netcongestie op te lossen?
Ja, collectieve energieopslag wordt steeds populairder en kan kosteneffectiever zijn. Bedrijventerreinen, winkelcentra of industriecomplexen kunnen samen investeren in een groot batterijsysteem. Dit vereist wel goede afspraken over gebruik, kosten en beheer. Netbeheerders stimuleren soms deze collectieve oplossingen omdat ze de netbelasting effectiever verminderen.
